ความรู้เบื้องต้นที่ควรรู้เพื่อใช้ประเมินผู้ป่วย

เพราะถ้าห้ามเลือดไม่ได้ เขาจะตายเพราะเสียเลือดแน่นอน
อันดับต่อมาคือ ทำให้เขาไม่ตื่นตกใจ
เพราะยิ่งตกใจ หัวใจยิ่งทำงานหนัก ปั้มเลือดแรง
ก็จะยิ่งทำให้เลือดออกมามาก
ยกตำแหน่งของอวัยวะที่เลือดออกมาก อยู่สูงกว่าระดับหัวใจ
ถ้าสามารถทำได้ แต่ถ้าทำไม่ได้ ก็ควรจะให้เสมอกับระดับหัวใจ
ก็จะช่วยลดการเสียเลือดได้ระดับหนึ่งครับ

 

บางคนก็ใช้วิธี เอาผ้ามาปิดที่แผล แล้วพันแผลให้แน่น
ให้แรงกดของผ้าเป็นการห้ามเลือดไว้
ถ้าเยอะก็เอาผ้ากดไว้หลายชั้นหน่อย
ก็ได้ผลมาพอสมควรเหมือนกัน ก็แล้วแต่ถนัด และอุปกรณ์ที่มีครับ

 

กรณีกระดูกหัก จะรู้ได้อย่างไร
1 อวัยวะผิดรูป เช่นแขนโค้งงอ
2 มีกระดูกแทงออกมาให้เห็นครับ
ถ้าเป็นแขนขา ก็จัดให้ตรง หาอะไรตรง ๆ มาด้ามไว้ก็พอแล้วครับ
แต่ถ้าเป็นคอหัก คิดว่า คงไม่ต้องทำอะไรแล้ว.....55555

 

ดังนั้นหากพบผู้ป่วยนอนร้องปวดอยู่
สิ่งแรกต้องเข้าไปถามว่า ปวดตรงไหนอย่างไร
ให้เขาขยับเอง อย่าเพิ่งช่วย เพื่อประเมินก่อน
การที่คุณไปช่วยก่อนจะถาม อาจเป็นการทำร้ายเขาได้
จะสังเกตได้ว่า เวลาไปร.พ. หมอ มักให้เราลองยก แขน ขา เอง

 

เพราะว่า หากกระดูกสันหลังหัก หรือเคลื่อน
เราไม่รู้ หากยก หรือเคลื่อนย้ายผิดวิธี ก็จะทำให้
เส้นประสาทถูกตัดขาด เป็นอัมพาต หรือเสียชีวิตได้ทันที
เรื่องนี้สมัยก่อนเกิดบ่อย เนื่องจากไม่มีความรู้ รีบร้อนในการเข้าไปช่วย
เห็นนอนร้องอยู่ เข้าไปอุ้มยกขึ้นนั่ง
กระดูกคอหัก แต่ยังไม่เคลื่อน ก็เคลื่อน ตัดเส้นประสาท ตายทันทีก็มีครับ

 

ดังนั้นถ้าไม่แน่ใจ ว่าอย่างไรแน่ ก็ต้องคิดเผื่อไว้ก่อนครับ
สิ่งสำคัญ ควรฝึก การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยครับ
สามารถหาดูได้ในเว็บไซด์ ผมจะไม่พูดถึงนะครับ
แต่ขอแนะนำกรณีต้องยก ย้ายผู้ป่วย
อุปกรณ์ที่หาง่ายที่สุด คือ เก้าอี้ครับ จับนั่งเก้าอี้ สองคนยก
ดีกว่า ต้องไปหา เปล เตียง หรือ หาไม้หาผ้ามาประกอบเป้นเปล
ถ้าไม่ใช่ผู้ป่วยที่ต้องนอนราบ การใช้เก้าอี่นั่ง ง่ายสุด ๆ ครับ

 

ที่นี่ก็มาเรื่องหายใจกันดีกว่า
ถ้าเขามีลักษณะหายใจลำบาก น่าจะเกิดจากอะไรได้บ้าง

ลองคิดดูนะครับ

 

ขั้นตอนเยอะจัง จะจำไหวมั๊ยเนี่ย

 

มีไม่กี่อย่างครับ
1 มีการอุดตัน
2 ทางเดินหายใจตีบ
3 ปอดขยายตัวไม่ได้
สำหรับการอุดตัน น่าจะเกิดจากตอนที่เกิดภัยพิบัต กำลังกินอะไรอยู่
อาจมีบางคนที่หมดสติ แล้วฟันปลอมหลุดมาอุด ก็เป็นได้นะครับ
เคยเจอเหมือนกัน
วิธีแก้ไข ไม่อยากครับ ล้วงมันออกมา

 

ส่วนทางเดินหายใจตีบ จะเกิดได้จากภาวะตกใจ หรือ จมน้ำ สำลักน้ำมา
ในทางการแพทย์ จะมียาพ่น ยาฉีด ยากิน มีออกซิเจนให้
แต่ในสถานการณ์อย่างนี้ สิ่งที่ดีที่สุดคือ
ทำให้ผู้ป่วยมีสติ ไม่ตกใจ นอนหัวสูง อยู่ในที่โล่ง เพื่อให้สามารถหายใจรับ
อากาศได้อย่างเต็มที่
ให้หายใจช้า ๆ เท่าที่จะทำได้ เพราะว่า
การหายใจยิ่งเร็ว ร่างกายก็จะใช้ออกซิเจนมาก เมื่อทางเดินหายใจตีบ
การรับออกซิเจนเข้าไปแลกเปลี่ยนที่ปอดก็จะน้อย ยิ่งทำให้ภาวะการขาด
ออกซิเจนเพิ่มขึ้น ผู้ป่วยจะมีแต่แย่ลงเรื่อย ๆ
จนเริ่มหมดสติ และเสียชีวิตในเวลาต่อมา

 

อาจจะมีวิธีง่าย ๆ อีกวิธีหนึ่งที่อาจจะช่วยได้คือ
การทำให้ร่างกายอบอุ่น เช่น ห่มผ้า หรือการให้สูดดม สิ่งที่ทำให้จมูกโล่ง
หรืออาจลองเอายาที่ร้อน มาทาบริเวณคอ ก็อาจจะช่วยได้บ้าง
เพราะความร้อน จะทำให้หลอดเลือดขยายตัว ก็อาจจะทำให้ดีขึ้น
อืมมมม จะรู้ได้อย่างไรว่า ทางเดินหายใจตีบ
ก็ตอนที่ท่านเป็นหวัด จะหายใจไม่ค่อยออก บางคนแพ้อากาศ
ก็จะมีเสียงวี๊ด ให้สังเกตได้
บางที จะฟังได้เฉพาะในปอดก็ได้ กรณีที่หลอดลมในปอดตีบ
อาจมีวิธีการง่าย ๆ ที่น่าสนใจ ในกรณีที่ต้องการเพิ่มความร้อนอีกอย่าง
คือ การเอาพริก มาขยี้และทา บริเวณที่เราต้องการ ถ้าหาได้นะครับ

 

ดังนั้น ในคนที่จมน้ำ หรือเพิ่งผ่านเหตุการณ์เกี่ยวกับน้ำมา
สิ่งแรกที่ควรทำหาก คนที่เราจะช่วยยังรู้ตัวคือ
การสร้างความอบอุ่น เช่นหาผ้าเปลี่ยน เช็ดตัวให้แห้ง
เพื่อป้องกันการเจ็บป่วย และเกิดภาวะทางเดินหายใจตีบ จากอุณหภูมิร่างกาย
ลดลง

 

2 สาเหตุที่เล่ามาเบื้องต้น ก็เป็นเรื่องทั่วๆ ไป ที่เรารู้กัน
แต่สาเหตุที่สาม ที่เกิดจากปอดขยายตัวไม่ได้ คืออะไร
ก็คือ ปอดไม่สามารถขยายตัวได้ เนื่องจากปอดรั่ว หรือมีน้ำมาอยู่ในช่องว่าง
ระหว่างปอด ทำให้ปอดขยายตัวได้น้อย
เกิดจากสาเหตุได้ เช่น ถูกกระแทกบริเวณปอด ทำให้ปอดรั่ว ฉีกขาด
หรือกระดูกซี่โครงหักตำปอด หรือมีเลือดออกมาในปอด ในเยื่อหุ้มปอด
สิ่งเหล่านี้ก็จะทำให้ หายใจได้ยาก และเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตที่พบได้บ่อย
ในคนที่เกิดอุบัติเหตุ โดยเฉพาะอุบัติเหตุมอเตอร์ไซด์

 

การดูให้แน่ใจมี การดู คลำ โดยสิ่งแรกที่ต้องสังเกตคือ
ต้องดูว่าไม่ใช่สาเหตุ 2 อย่างข้างต้น
มีรอยถูกกระทบกระเทือนบริเวณหน้าอก รอยช้ำ บาดแผล เป็นต้น
หายใจบ่นเจ็บ และอึดอัด
คลำบริเวณหน้าอก ปอดทั้งสองข้าง พบลักษณะเหมือนมีฟองอากาศ อยู่
ใต้ผิวหนัง ลักษณะเช่นนี้ แสดงว่า มีลมรั่วจากปอด เลาะมาตามผิวหนัง
ในการรักษา เราจะเจาะเพื่อระบายลม และให้ยา จนกว่ารูรั่วจะหายปิดเอง
ในสถานการณ์อย่างนี้ ขอแนะนำ ถ้าเป็นเยอะ ดูแนวโน้มจะแย่
ต้องเจาะระบายอากาศครับ

 

ในสถานการณ์ฉุกเฉิน
1ให้หาอะไรก็ได้ที่คม สามารถแทงเข้าร่างกายทำให้เกิดรูและบาดแผลได้
2 หาท่อ หรือ หลอดอะไรก็ได้ เพื่อระบายลม
3 หาถุงใส่น้ำ หรือภาชนะใส่น้ำที่สูงพอประมาณ เช่นขวดน้ำพลาสติก
4 หาเศษผ้า หรืออะไรก็ได้ ที่จะปิดรอยแผลกับหลอดหรือท่อที่เราจะสอดเข้าไปในตัว เพื่อไม่ให้เกิดรอยรั่ว
5 หาอุปกรณ์สำหรับมัด เช่น ยางรัด เชือก ผ้าที่สามารถทำเป็นเชือก ที่มีขนาดเล็กได้

 

เริ่มดังนี้
ให้นอนในท่านอนราบ ถ้าทำได้
ให้ยกแขนข้างที่เจาะออก เพื่อสะดวกในการเจาะ
ทำความสะอาด เท่าที่จะทำได้บริเวณที่จะเจาะ
อุปกรณ์ที่จะเจาะและท่อ หรือหลอด ( ไม่มีจริงๆ หลอดดูดน้ำ หลอดกาแฟ ก็ได้ครับ ) ให้สะอาด
เทน้ำลงในขวดพลาสติก ถ้าเป็นไปได้ เอาเกือบเต็มขวดครับ
ถุงพลาสติก สำหรับสวมมือเวลาทำ จะได้ป้องกันตัวเองด้วย
ยางรัด เอามารัดถงพลาสติกที่สวมมือ จะได้ไม่หลุดง่าย
และเตรียมไว้เวลารัดท่อครับ
บอกคนที่เราจะช่วยให้รู้ก่อน และหาคนช่วยจับผู้ป่วยด้วย