"ศีล รากแก้วของพุทธศาสนา" (หลวงปู่หล้า เขมปัตโต)

.
"ศีล รากแก้วของพุทธศาสนา"

" .. พวกเราอย่าได้เป็นกบเฝ้าดอกบัวและอย่าได้เป็นกบเลือกนายเลย "นายของพวกเราคือพระธรรมคำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นคำสอนที่ทรงพระเหตุผล" สมต้นสมกลางสมปลายบริบูรณ์ดีพอแล้ว

พร้อมทั้งฆราวาสและบรรพชิต "สอนจิตสอนใจของพวกเราให้ละเอียดสูงส่งตรงไปให้ ชนะความเมาความหลงของเจ้าตัว" สอนไม่ให้เข้าข้างตัวโดยฝ่ายเดียว สอนให้แลเหลียวดูใจท่านผู้อื่นและให้เอาตนเป็นพยานก่อน

ยกอุทาหรณ์เรื่องเกี่ยวกับชีวิต "เรารักชีวิตเรายิ่งกว่าใด ๆ ทั้งสิ้น มีผู้มาเฆี่ยนตีบีโบย ทำร้ายล้างผลาญเราก็ไม่พอใจเลยแม้แต่ขณะจิตเดียว สัตว์อื่นท่านผู้อื่นนั้นเล่า เขาก็ถือว่าชีวิตของเขาเป็นของหวงและมีค่า"

เหตุนั้นการละเมิดปาณาติบาต "ทำชีวิตสัตว์ให้ถึงปวดเจ็บตายจึงไม่ควรทำเลยขาดตัว เมื่อเห็นข้อนี้เป็นพยานเด่นชัดแล้ว ข้ออื่น ๆ ในด้านที่ว่าศีลทั้งห้าข้ออันเป็นพรหมจรรย์เบื้องต้นของพระพุทธศาสนา อันเป็นรากแก้วของพระพุทธศาสนา" จะมั่นคงถาวรอยู่ที่พระนครหลวงใจก็มีเหตุผลเป็นอันเดียวกัน

เป็นการเข้าใจกันได้ง่าย ๆ ไม่ลี้ลับเลย ๆ "เราไม่พอใจส่วนใด ท่านผู้อื่นก็ไม่พอใจส่วนนั้น ๆ การพูดโกหกพกลมก็ไม่พอใจทั้งสองฝ่าย เสียประโยชน์ทั้งผู้พูดและผู้ฟัง" เสียเวลาตลอดจนถึงขั้นสูงของอันตรายฉิบหาย

"กาเมกาโมก็โดยนัย เขาล่วงประเวณีเราในลูกเมียผัวหรือหลานเหลน" เราก็เกิดโมโหไม่ชอบ "เขาก็เหมือนกัน"

สุราเล่าแต่ไม่กินมันก็เมาอยู่แล้ว "คือเมากิเลสไม่สร่าง ศีลห้าสี่ข้อข้างท้าย" ถ้าลองระเบิดมากหนักเข้าหนักเข้า ก็ตกลง"ฆ่า" มารวมอยู่ข้อต้นอีกละถูกมั้ย .. "

"กบเฝ้าดอกบัว"
(หลวงปู่หล้า เขมปัตโต)
วัดบรรพตคีรี (ภูจ้อก้อ) อ. คำชะอี จ. มุกดาหาร