เรื่องเด่น "เมตตาระงับความโกรธ" (สมเด็จพระสังฆราชเจ้า)

.
"เมตตาระงับความโกรธ"

" .. วิธีที่จะแก้ไขจิตใจให้มีความโกรธน้อย ให้มีความโกรธยากจนถึงให้ไม่มีความโกรธเลย "จำเป็นต้องสร้างเมตตาให้เกิดขึ้นในจิตใจให้มาก" พอจะยอมเข้าใจในเหตุผลของบุคคลอื่นที่ทำผิดพลาดหรือบกพร่อง

"ขณะเดียวกันจำเป็นต้องฝึกใจให้มีเหตุผล" ให้เห็นเหตุผลเป็นสิ่งสำคัญเป็นสิ่งที่ควรเคารพ เมื่อเหตุผลเป็นสิ่งสำคัญในจิตใจของผู้ใดแล้ว ผู้นั้นจักเป็นผู้ไม่ใช้อารมณ์ ถึงแม้จะโกรธแล้ว แต่เมื่อเหตุผลเกิดขึ้น ก็จะสามารถทำให้ความโกรธดับลงได้ จะไม่แสดงอารมณ์โกรธอย่างผู้ไม่มีเหตุผล

"ถ้าหมั่นอบรมเหตุผลหรือปัญญา ประกอบด้วยเมตตาให้เกิดขึ้นเสมอในจิตใจ" แม้มีเรื่องที่ผิดหูผิดตาผิดใจเกิดขึ้น "เหตุผลอันประกอบด้วยเมตตาก็จะเกิดขึ้นก่อน อารมณ์จะเกิดไม่ทัน" หรือเกิดทันบ้างตามวิสัยของผู้เป็นปุถุชนไม่สิ้นกิเลส ก็จะเบามากและน้อยครั้งมาก .. "

"ฝึกใจไม่ให้โกรธ"
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชเจ้า