เรื่องเด่น พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ - กษัตริย์ผู้เคยครองสมณเพศ แต่กลับไม่ปรารถนานาในพุทธภูมิ!! ข้อยืนยันจากบทพระราชนิพนธ์ !!

พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ - กษัตริย์ผู้เคยครองสมณเพศ แต่กลับไม่ปรารถนานาในพุทธภูมิ!! ข้อยืนยันจากบทพระราชนิพนธ์ !!




ในสมัยโบราณผู้คนมักทำกุศลแล้วประกาศเจตนารมณ์ที่จะแสวงหาโพธิญาณ ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในภายภาคหน้า แม้แต่พระพระมหากษัตริย์ก็มักประกาศพระราชปณิธานเช่นนั้น เช่น สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เป็นต้น ความจริงสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีมิใช่พระมหากษัตริย์สยามพระองค์แรกและพระองค์เดียวที่มีความปรารถนาในพระโพธิญาณ อย่างน้อยเราก็พบว่า มีพระมหากษัตริย์อีก ๓ พระองค์ที่ปรารถนาในพุทธภูมิ คือ พระมหาธรรมราชาลิไท แห่งกรุงสุโขทัย (ผู้รจนาคัมภีร์ไตรภูมิพระร่วง) สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ในสมัยกรุงศรีอยุธยา และ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

ขอเล่าถึงความปรารถนาในพระโพธิญาณของพระเจ้าตากสินมหาราช ว่า พระองค์ทรงอธิษฐานเสี่ยงทายว่าจะได้บรรลุซึ่งพระสัมมาสัมโพธิญาณที่วัดกลางดอยเขาแก้วก็มิใช่ครั้งแรกและครั้งเดียวที่พงศาวดารกล่าวถึงปรารถนาแห่งพระโพธิญาณของพระเจ้าตากฯ



ดังเมื่อครั้งเสร็จศึกอะแวหวุ่นกี้ปี ๒๓๑๙ ก็ได้ทรงโปรดให้มีงานบุญใหม่พระราชพิธีบังสุกุลพระอัฐิของพระมารดา พระเจ้าตากฯ ก็ทรงอธิษฐานว่า

“เดชะผลทานบูชานี้ ขอจงยังพระลักขณะ พระปิติทั้ง๕ จงบังเกิดแก่ข้าพเจ้า และอย่าได้อันตรธาน และพระธรรมซึ่งยังมิได้บังเกิดขึ้น ขอจงบังเกิดภิญโญภาพยิ่งๆ ขึ้น อนึ่งขอจงเป็นปัจจัยแก่พระบรมภิเษกสมโพธิญาณในอนาคตกาลภายภาคหน้า”



เช่นเดียวกับพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปรารถนาพระโพธิญาณศรัทธิกบารมีตามที่ปรากฏจารึกในฐานพระสมุทรเจดีย์ สมุทรปราการ หลักที่ ๑๓๘ เขียนไว้ว่า "กูปรารถนาโพธิญาณ สัทธาธิกบารมี" และ "การกุศลนี้ (สร้างเจดีย์ขึ้นมา) ใช่ทำเพื่อสมบัติจักรพรรดิ สมบัติเทพยุดา อันพรหม หามิได้ปลงพระไทยแต่จะให้สำเร็จแต่พระสรรเพชรโพธิญาณ รื้อขนสัตว์ออกจากสังสารทุกข์"

นี้คือคำอธิฐานของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่แสดงถึงพระปรารถนาถึงพุทธภูมิ คือ ตั้งพระทัยอธิษฐานที่จะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า


ซึ่งความปรารถนาในพุทธภูมิมิได้ปรากฏเฉพาะในพระมหากษัตริย์เท่านั้น แต่เกิดแก่ประชาชนทั่วไปอีกด้วย โดยพระไพศาล วิสาโล ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ว่า “ความปรารถนาพุทธภูมินี้มิได้เป็นคติความเชื่อของพระมหากษัตริย์เท่านั้น ชาวบ้านทั่วไปก็มีความเชื่อดังกล่าวเช่นกัน ซึ่งสามารถสืบสาวย้อนหลังไปได้นับพันปี ในศิลาจารึกสมัยพุทธศตวรรษที่๑๓-๑๔ ที่จังหวัดนครราชสีมามีข้อความตอนหนึ่งว่า ขอให้สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย จงเป็นพุทธองค์ และลุถึงพุทธภูมิ มาถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ความเชื่อดังกล่าวก็ยังแพร่หลายในหมู่ประชาชน ถึงขั้นที่ยอมสละชีวิตเผาตัวตายที่วัดอรุณ” จวบจนสมัยรัชกาลที่ ๔ ความเชื่อดังกล่าวก็ยังอิทธิพลอยู่มาก จนพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงออกประกาศสั่งห้ามกระทำการดังกล่าว..”





พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔

จากข้อความข้างต้น แสดงให้เห็นว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ไม่เห็นด้วยกับวิธีการดังกล่าว และนอกจากนี้พระองค์เองยังไม่ทรงปรารถนาในพุทธภูมิ ด้วยทรงปรารถนาต่างออกไป ดังปรากฏในพระราชนิพนธ์นี้



น จ ราชา วิกตฺเถติ ปตฺถนํ พุทฺธภูมิยา

อญฺเญ วิย พหุกาปิ ปสฺสํ อนูปปสนฺตตํ

เกวลํ ปฏิชานาติ ทุกฺฃสฺสนฺตสฺส ปตฺถนํ

ยถาตฺตโน จญฺเญสญฺจ ทุกฺขสฺสนฺโต ภเวยฺย เส



“ก็แต่ว่า พระเจ้าแผ่นดินมิได้ทรงเอื้อมอาจปราถนาพุทธภูมิ ดังท่านผู้อื่นๆ เป็นอันมากดอก ด้วยทรงเห็นอยู่ว่า ความปราถนาเช่นนั้น มิใช่ทางสงบระงับ ทรงปฏิญญาแต่ความปราถนาที่สุดทุกข์ตามทางซึ่งที่สุดแห่งทุกข์จะพึงมีแก่ตนและคนอื่นได้อย่างไรเท่านั้น”

ตามความในพระคาถานี้หมายถึงว่า พระองค์มิได้ปรารถนาในพุทธภูมิ ไม่ขอตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า หากแต่ทรงปรารถนาเพียงสาวกภูมิ และขอเพียงถึงพระนิพพานเป็นสูงสุด

พระองค์ทรงมีพระปรีชาสามารถในเรื่องของพระพุทธศาสนาทั้งในด้านของหลักวิชาและหลักปฏิบัติเป็นอย่างมาก เนื่องจากพระองค์ทรงผนวชนานถึง ๒๗ ปี ซึ่งระยะเวลาอันยาวนานนี้พระองค์ทรงใช้ไปกับการศึกษาและปฏิบัติธรรมอย่างแข็งขัน

ตลอดชีวิตของพระองค์ ในการครองราชย์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้สร้างคุณูปการที่สำคัญต่อบ้านเมืองไว้มากมาย ซึ่งผลจากการตรากตรำพระวรกายนั้นก็ทำให้พระองค์เกิดอาการประชวรขณะเข้าสู่วัยชราเมื่อมีพระชนมายุ ๖๔ พรรษา

ทรงสวรรคตในเวลาประมาณ ๓ ทุ่ม วันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ตรงกับวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๑๑ "ท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต" วัดเทพศิรินทราวาส ผู้มีญาณหยั่งรู้วาระจิตของผู้อื่น เล่าให้สมเด็จพระญาณวโรดม (ประยูร สันตังกุโร) ฟังว่า

"รัชกาลที่ ๔ เมื่อใกล้จะสวรรคตนั้น ได้สำเร็จเป็นพระอนาคามี"

เรื่องนี้คนธรรมดาทั่วไปคงไม่อาจจะรู้ได้ ... แต่สำหรับผู้ที่มีจิตใจอันมั่นคงและมีความเข้าใจในพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้งเช่นนี้น่าจะบรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคลขั้นใดขั้นหนึ่งอย่างแน่นอน





ท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต





ที่มา : ธรรมะของพระเจ้าตาก โดย เวทิน ชาติกุล / "สวดเป็นเห็นธรรม" โดย พระสาสนโสภณ (พิจิตร ฐิตวัณโณ) / คลังพระพุทธศาสนา


เรียบเรียงโดย

จินต์จุฑา เจนสระคู : สำนักข่าวทีนิวส์



--------------
ที่มา
http://www.tnews.co.th/contents/306224

 

ข้าพเจ้านายธราภุช โพธิ์แสง ขอต้ังจิตบุญกุศลที่สะสมมาทุกภพชาติจนถึงปัจจุบันขอน้อมถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ด้วยเทอญ

 

บางที่ก็กล่าวว่า ร4 คือพระเจ้าปเสนธิโกศล

โดยบทความคุณ SiTa เป็นข้อมูลที่ขัดกับข้อมูลที่ผมได้ทราบ แต่ก็ต้องขอขอบคุณที่นำเสนอให้คนในบอร์ดนี้ได้ทราบในสิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน ว่าร4 ท่านไม่กล้าปราถนาพุทธภูมิ

แต่ก็มีกรณีที่พระนิตยโพธิสัตว์ต้องการเลิกปราถนาพุทธภูมิเพราะไม่สามารถระลึกชาติไปถึงชาติที่ได้รับพยากรณ์ จึงคิดลาพุทธภูมิ ซึ่งแน่นอนว่าไม่สำเร็จ ตย.เช่นหลวงปู่ สิงห์ ขันตยาคโม ที่เป็นศิษย์เอกหลวงปู่มั่น โดยหลวงปู่สิงห์สามารถสั่งสอนศิษย์ให้บรรลุมรรคผลได้มากมาย แต่ตนเองกลับยังเป็นปุถุชน เมื่อสูงอายุท่านจึงเปลี่ยนใจเร่งภาวนาเพื่อจะบรรลุมรรคผลให้ได้ แต่สุดท้ายท่านก็ทำไม่สำเร็จ

ซึ่งในการจะทราบว่าพระองค์ท่านเป็นหรือไม่เป็นพระโพธิสัตว์เป็นเรื่องที่สุดวิสัยของผมและของหลายๆท่าน เรื่องนี้จึงขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแต่ละท่านครับ

 

จริงๆ รัชกาลที่ 4 ท่านปรารถนาพุทธภูมินะครับ
ตอนนี้พระองค์ท่านบารมีท่านเต็มแล้ว รอเวลาสำเร็จเป็นพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งในอนาคตครับ
เท่าที่รู้พระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรี ปรารถนาพุทธภูมิเป็นพระโพธิสัตว์ทุกพระองค์ครับ